भारत सरकारको लगानीमा रहेको लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन (एलआईसी इन्डिया) को मुख्य लगानीमा नेपालमा संचालनमा रहेको एलआईसी नेपाल नेपाली जीवन बीमा कम्पनी मध्ये अग्रणी कम्पनी हो । यसले आफ्नो अलग पहिचानका साथ नेपालमा जीवन बीमालाई नयाँ उचाइमा पुर्याउन समेत ठुलो योगदान दिएको छ । यही संस्थाका निर्देशक तथा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत लक्ष्मीप्रसाद दाससँग आर्थिकन्युज डटकमले जीवन बीमाका विविध पक्ष समेटेर सम्वाद गरेको थियो । प्रस्तुत छ, सोही सम्वादको सम्पादित अंश :
जीवन बीमालाई तपाई कसरी परिभाषित गर्नुहुन्छ ?
वर्तमान विश्वमा नै जीवन बीमा एक प्रकारको आधारभूत आवश्यकता बनिसकेको छ । जीवन बीमाका धेरैवटा उदेश्यहरु हुन्छन् । यसको पहिलो महत्व भनेको नै बीमित व्यक्तिको मृत्यु हुँदा कसैले हडप्न सक्ने सम्पत्तिलाई कतै सुरक्षित रुपमा राख्नु हो । यदि कुनै व्यक्तिले आर्जन गर्ने उमेर मै मृत्यु भयो भने निजको परिवारलाई तत्कालै र भविष्यमा समेत ठुलो आर्थिक संकटमा पर्नसक्ने सम्भावना हुन्छ । निजको परिवारको भईरहेको नियमित खर्च जस्तै विभिन्न बिलहरुको भुक्तानी, ऋणको नियमित किस्ता, पढाई र दैनिक जीवनयापनका लागि खर्च गरिरहनु पर्ने हुन्छ । यदि त्यो परिवार आफैमा धनी छैन भने नियमित कमाई गर्ने मान्छे नहुँदा यी सबै खर्चको भार उठाउन सक्दैन । जीवन बीमाले मानिसहरुको परिवारलाई सहज र समस्या रहित ढंगले नियमित जीवनयापनको अवसर प्रदान गर्छ ।
वर्तमान नेपालमा जीवन बीमाको क्षेत्रमा देखिएको प्रतिष्पर्धात्मक बजारलाई कसरी हेरिरहनुभएको छ ?
नेपालमा जीवन बीमाको बजार तिब्र गतिमा बढिरहेको छ । नेपालमा हाल रहेका १९ जीवन बीमा कम्पनीहरु खुल्ला बजार प्रतिष्पर्धामा रहेका छन् । विगतकेही वर्षयता हामी जीवन बीमाको क्षेत्रमा उल्लेख्य वद्धि भएको पाउँछौ । यो बीमा गर्ने व्यक्तिको संख्या र संकलित प्रिमियम दुबैमा देख्न सकिन्छ । बीमाका अभिकर्ताहरु घरघर, दैलो दैलोमा पुगेर बीमाको पहुँच वृद्धि गरेको देखिन्छ । यस बाहेक बीमा कम्पनीहरुले पनि आकर्षक योजनाहरु प्रस्तुत गरिरहेका छन् । जसले बीमितहरुलाई राम्रो प्रतिफल र धेरैभन्दा धेरै जोखिम नियन्त्रण समेत गरिरहेका छन । अझै पनि नेपालको ठूलो जनसंख्या बीमाको पहुँचभन्दा बाहिर नै छ । बीमा कम्पनीहरुले उनीहरुलाई बिमाको दायरमा ल्याउन योजना बनाउनुपर्ने देखिन्छ । जीवन बीमा क्षेत्रमा समस्याको रुपमा कुनै नीतिगत अभाव वा कानुनी अड्चन देख्नुहुन्छ ?
म कानुनी अवस्था र नीतिगत अभावको विषयमा कुनै टिप्पणी गर्न चाहान्न किनकी यो सरकारको नियामक पाटोको कुरा हो । म यति चाहीं भन्छु कि जीवन बीमाको विकासको लागि सरकारको नीति असल र सहयोगी हुनुपर्छ । एलआईसी नेपाल एउटा असल जीवन बीमा कम्पनी भएको कारण हामी सधै नियामकको निर्देशन र कानुनी प्रावधानहरुको सम्मान गर्छौं ।
नेपालका जीवन बीमा कम्पनीहरु सामुरहेको चुनौती र अवसरलाई कसरी विश्लेषण गर्नुहुन्छ ?
...