सासूलाई बसिनसक्नु तनाव, छोरीका घरमा समेत भाँडभैलो
नयाँ पत्रिका फलोअप
रुपन्देहीको सैनामैना नगरपालिका–९ पीपलडाँडाकी देउमाया थापा दुई छोरा छाडेर केही महिनादेखि बेपत्ता छिन् । घरै छाडेर हिँड्नुपर्ने कारण हो– लघुवित्तको ऋण ।विभिन्न लघुवित्तका आकर्षक स्किम पत्याउँदै भटाभट ऋण लिएकी देउमायाले समयमा किस्ता बुझाउन सकिनन् । लघुवित्तका कर्मचारी दिनहुँजसो घर घेरा हाल्न आउन थाले । तनाव थेग्न नसकेपछि बुहारी भागेको सासू इन्द्रमतीले बताइन् । बुहारी बेपत्ता भएपछि दुई नाति अहिले इन्द्रमतीको जिम्मामा छन् ।
छोरा वैदेशिक रोजगारीमा छन् । इन्द्रमतीले नाति त जसोतसो हुर्काएकै छिन्, बुहारीले लिएको लघुवित्तको ऋणले निम्त्याएको तनाव झेल्नै महाभारत छ । कर्मचारी घरमा आएर पहिले बुहारीलाई धम्क्याउँथे, अहिले इन्द्रमतीलाई थर्काउँछन् । ‘बुहारी घरमा खान–बस्न नसक्ने भएपछि हिँडी । अहिले लघुवित्तका कर्मचारी दैनिकजसो आएर मसँग पैसा माग्छन्,’ इन्द्रमतीले भनिन्, ‘पैसा नदिए प्रहरी चौकीमा लगेर थुन्छौँ भन्छन् । तेरी बुहारीले लगेको पैसा तैँले जान्नुपर्छ भन्छन् । अलि–अलि जम्मा भएको दिएर पठाउँछु । सबै बुझाउन त मसँग कहाँ छ र ?’ बुहारीले कति ऋण लिएको भन्ने पनि थाहा छैन, इन्द्रमतीलाई । पैसा माग्दै १०–१२ वटा लघुवित्तका कर्मचारी आउने गरेको उनले बताइन् ।
देउमायाले मात्रै लघुवित्तबाट ऋण लिइनन्, नन्द–आमाजूलाई पनि सहभागी गराइन् । उनीहरूलाई समेत सहभागी गराएर ऋण लिएपछि तीन छोरीको घरमा पनि लघुवित्तले हैरानी पारेको इन्द्रमती बताउँछिन् । ‘बुहारीले छोरीहरूलाई पनि लघुवित्तमा समेटेकी रहिछ । उनीहरू पनि फसेका छन्,’ इन्द्रमतीले भनिन्, ‘लघुवित्तका कर्मचारीले दिनदिनै घेरा हाल्न थालेपछि ज्वाइँहरूले छोरीलाई छोडपत्र दिने भन्न थाल्नुभएको छ रे ! मैले के गरूँ ? भएको पैसा दिएकै छु, जति दिए पनि घटेको भन्दैनन् ।’
पीपलडाँडाकै ७० वर्षीया जैसरा थापालाई पनि बुहारीहरूले लघुवित्तबाट लिएको ऋणले सताएको छ । बुहारीहरू गीता र मायाले विभिन्न लघुवित्तबाट ऋण लिएको सुरुमा उनलाई थाहा थिएन । लघुवित्तका कर्मचारीले घर घेरा हाल्न थालेपछि मात्रै थाहा भयो ।
सकेको पैसा बुझाउँदा पनि खपिनसक्नु धम्की आउने गरेको उनले बताइन् । ‘राजमार्गसँगै जोडिएको जग्गा बेचेर किस्ता बुझाउँदा पनि ऋण घटेको देखाउँदैनन् । पैसा तिर भनेर धम्की मात्रै दिन्छन्,’ जैसराले भनिन्, ‘घरमा बस्ने स्थिति नै छैन ।’
लघुवित्तबाट ऋण लिँदा पीपलडाँडाका धेरै परिवारको बिल्लिबाठ भएको छ । धेरैले घर नै छाडेर हिँडेका छन् । गाउँमा रहेकाको हालत इन्द्रमती र जैसराको जस्तै हो । ‘लघुवित्तले दिएको तनाव झेल्न नसकेर वरिपरिका धेरै परिवारले घर छाडिसके । तर, हामी त भागेर पनि कहाँ जाने ? कहाँ गएर के खाने ?’ जैसराले भनिन् ।
...